Blog – Pinksteren een boodschap van liefde in een andere taal

Mijn opa was een streng gelovig man. Hij hield zich zo goed mogelijk aan de regels die de kerk hem voorschreef. Het is dan ook bijzonder pijnlijk voor hem geweest dat al zijn kinderen en kleinkinderen de kerk de rug toekeerden. Misschien was het wel daarom dat hij, toen hij drie jaar geleden overleed, zijn uitvaart helemaal zelf geregeld had. Alles wat tijdens de kerkdienst gezegd en gezongen moest worden lag vast en stond keurig beschreven. Eén van de eerste liederen maakte diepe indruk op me:

“Ik bouw op U, mijn schild en mijn verlosser. Niet eenzaam ga ik op de vijand aan. Sterk in Uw kracht, gerust in Uw bescherming. Ik bouw op U en ga in Uwen naam”

Bij het horen van dit eerste couplet zag ik beelden voor me van mijn opa in militaire kleding, een doodsbange jongen, die tegen zijn eigen wil in gedwongen werd om aan de oorlog deel te nemen. Amper 17 jaar was hij toen hij in Duitsland moest werken. Hij had al een gezin dat hij in Nederland achterliet. Na de geboorte van zijn tweede kind, een aantal jaren later, moest hij naar Nederlands Indië en belandde daar in een Jappenkamp. Het moeten gebeurtenissen zijn geweest die diepe sporen nagelaten hebben, maar hoe diep weten we geen van allen. Hij sprak er nooit over.

Het lied, gecombineerd met dit beeld, raakt me diep. Eigenlijk herken ik de onderliggende boodschap ontzettend goed. Ondanks dat ik voor minder heftige uitdagingen sta als hij, voel ik me ook verbonden met een liefdevolle kracht, groter dan mijzelf, die me leidt en waar ik op terug kan vallen als het leven me soms zwaar valt. Woorden voor die liefdevolle kracht vond ik terug in het Boeddhisme, het Soefisme, de filosofie, maar niet in het Christendom, omdat de taal van de kerk en dan vooral de regels me teveel afstootten. Mijn opa, op zijn beurt, sprak juist de taal van de kerk. Hij hield zich aan alle voorschriften en regels en was woedend geweest toen hij hoorde dat ik me in andere geloofsstromingen had verdiept. Een tijd lang heeft hij niet meer tegen me gesproken. Bij het derde couplet stroomden de tranen me over de wangen:

 “Ik bouw op U, mijn schild en mijn verlosser. Gij voert de strijd, de huld’ is U gewijd. Dit laatste uur zal ik zegevierend ingaan. Ik rust met U, die mij hebt voort geleid”

Ik denk terug aan het laatste gesprek dat we samen hadden. Hij zat al in het verzorgingshuis en besefte dat hij niet lang meer zou leven. Hij was bang voor de dood, vertelde hij omdat hij niet zeker wist of God hem wel zou accepteren. Hij twijfelde of hij echt wel goed genoeg geleefd had of dat hij mogelijk toch om zijn daden veroordeeld en afgewezen zou worden. Voor mij was er geen enkele twijfel “Natuurlijk komt u in de Hemel. Alles wat u heeft gedaan of wat u is aangedaan, zijn aardse lasten. Die kunt u hier achter laten, daar is in de Hemel helemaal geen plaats meer voor” zei ik. “Hoe weet jij dat allemaal zo zeker?” vroeg hij. “Dat voel ik zo” was mijn antwoord. Hij reageerde zwijgend op een manier die ik zo goed ken. Starend in het niets, de kaken strak op elkaar en met een stilte waarin ik me opnieuw afvroeg of de inhoud van mijn boodschap over kwam of dat het werd afgestoten omdat mijn taal niet klopte.

Aan het eind van het lied richt mijn blik zich op de kist, waar het lichaam van mijn opa in achterblijft. Ondanks zijn eigen twijfel, geloof ik echt dat hij in het hiernamaals met open armen is ontvangen. In dat wat hij de Hemel noemt zie ik liefdevolle wezens voor me die het vermogen hebben om ons in onze zuiverste vorm te kunnen zien. Daar doet de taal en de buitenkant er niet meer toe, daar zijn we allemaal gelijk. Ik veeg de tranen van mijn gezicht, voel me verbonden met (de ziel van) mijn opa, de liefdevolle stroom die we beiden kennen maar anders noemden en besef dat er een derde taal nodig was, de taal van de muziek, om dat weer bij elkaar te brengen.

Annerieke van Wijhe voor Zin in Baarn

Wil je reageren op dit blog of je eigen ervaringen delen, dat kan. We zouden het leuk vinden als je, in je eigen taal, een reactie op deze pagina achter wilt laten.