Wat is je verhaal?

“Indrukwekkend als je dat allemaal zo leest” zegt een mevrouw die net thuiskomt, terwijl ik het bord dat in haar tuin staat, lees. Het is één van de borden die door het 4 en 5 mei comité in de tuinen van mensen is geplaatst, met daarop de verhalen over de bewoners van die huizen, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ik vraag de vrouw of ze, voor het plaatsen van het bord, al wist wat zich in haar woning had afgespeeld, maar dat was niet het geval. Ze vertelt dat ze onder de indruk is. Het verhaal van deze mensen heeft hen dichter bij haarzelf gebracht. Ze heeft meer begrip voor hun keuzes en hun daden gekregen.

Terwijl ik doorloop besef ik dat ik eigenlijk niet eens weet wat het verhaal van deze mevrouw zelf is. Ik woon maar een straat verderop en toch had ik haar nog nooit gezien of gesproken. Ik denk ook na over de oorlog en hoe dichtbij het in deze tijd weer is. Het doet me zeer om te beseffen dat haat soms zo sluimerend aanwezig kan zijn en waar het toe kan leiden als het plotseling opvlamt. Het voelt machteloos om het tij niet te kunnen keren en te beseffen dat de 44 verhalen van toen, die op borden in de tuinen van mensen staan, niet veel zullen verschillen van de verhalen van vele Oekraïners van nu. De geschiedenis herhaalt zich. Het lijkt buiten mij om te gaan en voor mijzelf niet veranderbaar. Dan denk ik terug aan wat de vrouw me net vertelde; dat ze, door het verhaal over de bewoners in het huis dat nu het hare is, dichterbij ze is gekomen. Dat ze meer begrip heeft voor hun keuzes en hun daden. Ik realiseer mij dat het verschil dat we ‘gewone’ mensen kunnen maken, misschien niet direct in grootse daden ligt, maar in de aandacht voor elkaar. Dat we, door te luisteren naar elkaars verhalen, het leven van de ander dichterbij dat van onszelf brengen.

De borden die door het 4 en 5 mei comité zijn geplaatst, vind ik daar een mooi en inspirerend voorbeeld van. Zij geven de verhalen weer van de mensen die toen in onze huizen woonden. Dat zorgt voor besef van hun levens en begrip voor hun daden. Wij kunnen, in deze tijd, interesse tonen in de verhalen van de mensen die er nu wonen. Oog hebben voor wie zij zijn en wat hen drijft. Wie weet zorgt het voor meer begrip voor elkaars daden en draagt het bij aan een meer vreedzame manier van samenleven.

Annerieke van Wijhe